نهادهای دینی مصر علیه افراط‌گرایی | راه اندازی آکادمی «تربیت مفتی»

به گزارش خبرگزاری رسا، آشفتگی در عرصه فتوا و صدور فتواهای متناقض، متضاد و جنجالی در سال‌های اخیر سبب شده تا نهادهای دینی مصر با هدف ساماندهی به وضعیت ولنگاری فتوا همایش‌ها، کنفرانس‌ها و موسسه‌های متعددی را راه اندازی کنند تا از این رهگذر امکان غلبه بر هرج و مرج‌های دینی را بکاهند.

در همین راستا الازهر مصر چندی قبل خبر از راه اندازی آکادمی آموزش و تربیت مبلّغان و مفتیان دینی در ماه جاری میلادی با هدف تقویت جایگاه علمی طلاب و دانش پژوهان دینی داد. این آکادمی که با همکاری وزارت اوقاف و دارالافتا به زودی به مرحله بهره برداری می‌رسد، وظیفه تربیت امامان جماعت، مبلّغان دینی، پژوهشگران و مفتیان مورد تایید الازهر را دارد.

این آکادمی مشتمل بر دو بخش تربیت مبلغ و تربیت مفتیان دینی به فعالیت می‌پردازد. پذیرش در بخش تربیت مبلغ از میان فارغ التحصیلان الازهری علاقه مند به عرصه تبلیغ است تا آموزش‌های لازم را متناسب با آخرین تحولات و پیشرفت‌های جامعه به همراه به کارگیری تکنولوژی‌های روز در عرصه تبلیغ به طلاب ارائه دهد.

در زمینه تربیت مفتیان دینی نیز آکادمی الازهر با جذب علاقه مندان به فعالیت پژوهشی و تحقیقاتی، ضمن بهره‌گیری از امکانات مناسب و استفاده از اساتید مجرّب، به آگاهی بخشی به طلاب علوم دینی، تقویت بعد علمی و اخلاقی آنان، آماده سازی طلاب برای تصدّی عرصه فتوا با اشراف مجمع پژوهش‌های اسلامی خواهد پرداخت.

کنفرانس تجدد در اندیشه اسلامی
همچنین الازهر به همت هیأت کبار علما کنفرانس جهانی را با عنوان «نواندیشی در فکر و علوم اسلامی» در آوریل سال جاری با حضور بسیاری از مجامع فقهی، موسسه‌های دینی، نخبگان و فقهای جهان اسلام در قاهره برگزار خواهد کرد.

هدف از برگزاری این کنفرانس دستیابی به استراتژی علمی جامعی است که بتوان ابعاد مختلف پرونده نواندیشی دینی را به دقت مورد بحث و بررسی قرار داد تا جامعه اسلامی با حفظ هویت دینی خود، در عرصه تمدن شکوفا شده و آموزه‌های خود را در برابر سایر تمدن‌ها به نمایش بگذارد.

تجدد در علوم اسلامی، بررسی راهکارها و ضوابط نواندیشی، تمایز میان اصول اندیشه تکفیری با اندیشه اسلام اعتدالی، بررسی نقش موسسه‌های دینی در تنظیم و پیشرفت گفتمان دینی ـ تبلیغی، چشم انداز اندیشه اسلامی در همزیستی مسالمت آمیز میان ادیان و مذاهب از دیگر اهداف مهم این کنفرانس است که از سوی شرکت کنندگان مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت.

اوقاف مصر و اهتمام به تبلیغ دینی
وزارت اوقاف از نهادهای مهم و تاثیرگذار مصر است که در راستای استمرار اهداف تبلیغی خود، با اعزام روحانیان مبلغ به مناطق مختلف مصر، برگزاری نشست‌ها و جلسات هم اندیشی نخبگان و علمای دین، گام‌های مثبتی را در سال‌های اخیر در عرصه مبارزه با افکار انحرافی و تصحیح مفاهیم غلط برداشته است.

اوقاف مصر تا کنون 4 کنفرانس بین المللی با رویکرد تقویت همزیستی مسالمت آمیز در جامعه دینی، نهادینه شدن ارزش‌های اخلاقی، بررسی رابطه گفتمان دینی و حقوق شهروندی، واکاوی نقش افراد در پیشرفت جامعه و حفظ هویت ملی برگزار کرده است که نتایج آن به صورت عملی در جامعه دینی مصر مشهود است.

وزارت اوقاف با اشاره به نقش و جایگاه علمی، فرهنگی و فکری واعظان دینی و طلاب علوم اسلامی در شکل دهی جامعه‌ای عقلانی بر ضرورت فحص از نسبت گفتمان دینی و فرهنگ، تاثیر رسانه بر خانواده، آموزش و تاثیر آن در تکوین شخصیت افراد تاکید دارد.

نظر به اهمیت عرصه تبلیغ و نیز با توجه به ضرورت تعامل و ارتباط بیش از پیش میان مبلغان و مخاطبان، اوقاف مصر پنجمین کنفرانس جهانی تبلیغ دینی را همسو با اهداف الازهر و دارالافتا را در اکتبر سال جاری برگزار خواهد کرد تا با گردهم آوری نخبگان و شخصیت‌های دینی با ترویج عقلانیت دینی به مقابله با اندیشه‌های افراط گرایانه پرداخته و مانع از رشد فزاینده خشونت در میان جوانان شود.

بازنگری در مکانیسم فتوا و کاهش اختلافات فقهی
بی‌شک فتوا در ایجاد انسجام اجتماعی نقش بسزایی را ایفا می‌کند و دارالافتا به عنوان متولّی اصلی بخش فتوا وظیفه سنگینی را در سامان بخشی به بی‌نظمی موجود در این عرصه به عهده دارد. شوقی علام بارها بر بازاندیشی در مکانیسم صدور فتوا و تلاش برای برون رفت از بحران فتوا تاکید کرده است.

 تاثیر فتوا در تصحیح چهره اسلام در کشورهای غیر اسلامی و مبارزه با پدیده اسلام هراسی نیازمند بازنگری در معیارهای صدور فتوا است تا فقه اسلامی بتواند پابه‌پای مسائل مستحدثه به پیش آمده و پاسخگوی مطالبات مردمی باشد.

از اهداف اساسی دارالافتا در سال 2019م راه اندازی و توسعه برنامه‌های آموزشی مفتیان و باز کردن افق‌های جدید در برابر آنان برای مواجه با پرسش‌های روز است. اهمیت محیط و بستر مناسب آموزشی برای تقویت بنیه علمی مفتیان سبب شده تا دارالافتا تصمیم به تاسیس کرسی‌های بحث و بررسی فقهی مسائل مستحدثه گرفته و اسلام صحیح را در جامعه آموزش دهد.

با توجه به آسیب‌های جدی که در سال گذشته میلادی متوجه جامعه دینی مصر شد، به نظر می‌رسد نهادهای دینی این کشور با درک ضرورت فعالیت یکپارچه و همکاری مشترک، در جهت کاهش تبعات فتواهای انحرافی و افراطی بکوشند.

تکیه بر توان علمی طلاب و مفتیان دارالافتا، الازهر و اوقاف و تقویت جنبه فعالیت تبلیغی در کنار تمرکز بر آموزش و پژوهش نویدبخش آن است که در سال جدید شاهد تحولات گسترده‌ای در جامعه دینی مصر در راستای آگاهی بخشی به جوانان، مبارزه با افراط گرایی و خشونت، تصحیح مفاهیم غلط و نهادینه سازی آموزه‌های اسلامی اعتدالی خواهیم بود./981/ب950/ر